Soli Antik Kenti
Soli, Kıbrıs Adası'nın kuzeybatı sahilinde, Gemikonağı'nın bir mil kadar batısında, Aşağı Bağlıköy sınırları içerisinde yer alan bir ören yeridir. Ünlü filozof Solon'un adına atfedilen Soli Antik Şehri kurulduğu tarihten yıkılıp terk edildiği tarihe kadar Kıbrıs Adası'nın en önemli baş şehirlerinden birisi olmuştur. Yapılan kazılarda Soli'nin tarihinin M.Ö. 11. yy'dan M.S. 7. yy'a kadar uzandığı saptanmıştır.
Tarih içerisinde Soli Şehri korunaklı limanı ve bereketli topraklarıyla önemli bir liman kenti haline gelmiştir. Bunun dışında Soli Hristiyanlık tarihinde de önemli bir yere sahiptir. Şehir Hristiyanlık konsüllerine katılmış, dönem içerisinde de Adadaki psikoposluk merkezlerinden biri haline gelmiştir. Birçok kez dış saldrırılara maruz kalan Kent son olarak M.S. 7.yy ortalarında Arap akınlarına yenik düşmüş ve yıkılmıştır.
Soli Şehrinde yapılan kazılar sonucunda bir tiyatro, tapınaklar, saray kalıntıları, agora, bazilika ve çeşitli dönemlere ait nekropol alanları açığa çıkarılmıştır.
Soli Bazilikası, Kıbrıs'ın ilk kiliselerinden biridir. Bazilika birden çok yapım evresi geçirmiştir. İlk yapı İ.Ö. 4. yy'a tarihlenen beş nefli bir bazilikadır. Daha sonra İ.S. 6.yy'da yapı 3 nefli 3 apsisli bir bazilikaya dönüştürülmüştür. Kilise 3 nefe 2 sıra onikişer sütünla ayrılmaktadır. Devasa sütunların kaideleri ve gövdeleri bugün kalıntıların içerisinde görülebilmektedir. Akdeniz dünyası için önemli bir değere sahip mozaikler de yapının zeminini kaplamaktadır. Bu mozaiklerden en önemlisi eşsiz güzellikteki Kuğu mozaiğidir.
Soli'deki Roma tiyatrosu şehrin biraz yukarısındaki bir tepenin denize bakan yamacında bir zamanlar aynı yerde bulunan Yunan tiyatrosunun yerine yapılmıştır. Tiyatro, İ.S. 2.yy sonu ile 3.yy'ın başına tarihlenmektedir.
Kaynak: https://eemd.gov.ct.tr/Portals/46/Soli%20Bazilikas_1.pdf
TİKA'nın Katkıları
2024 yılında gerçekleştirilen proje kapsamında, Soli Antik Kenti’nde alanı gezmek için zeminden yaklaşık 1 metre yüksekte kurulan yürüyüş platformunun bir bölümü, özel bir mozaiğin üzerinden geçmekte idi. Bu nedenle yürüyüş platformunun altında yer alan mozaik ziyaretçiler tarafından görülememekte idi. Bu mozaiğin net bir şekilde görülebilmesini teminen yürüyüş platformunun o kısmının döşemesi cam olarak değiştirilmiştir. Ayrıca, kent ile ilgili tanıtıcı tabelalar ile tarihi eserlerin bilgilerini içeren diğer tabelaların yenilenmesi işleri gerçekleştirilmiştir.
